Aragorn
11-14-2008, 08:48 AM
Slag bij Warns (26 september 1345)
Onderweg van Laaksem naar Stavoren, bij het Rode Klif, staat een grote zwerfkei, met het opschrift 'Leaver dea as slaef', en het jaartal 1345.
De kei is een monument om te herdenken dat meer dan 650 jaar geleden de Hollandse graaf Willem IV, in een poging het Friese gewest aan hem te onderwerpen, verslagen werd door de Friezen.
Herdenking van de Slag bij Warns in 1962.
Friesland apart
In de late Middeleeuwen bestond het huidige Nederland uit graafschappen: Zeeland, Holland, Henegouwen. Friesland was een geval apart. Het gewest stond niet, zoals de andere, onder leiding van een landsheer. Men regelde de zaken liever zelf. Alleen de stad Stavoren had, omwille van handelsbelangen, trouw gezworen aan de graven van Holland.
Willems vader, graaf Willem III (1304 - 1337, ook wel Willem de Goede genaamd), had al wel diverse pogingen tot inlijving van de Friese gewesten (Westergo en Oostergo) gedaan, maar deze waren niet gelukt.
Willem III stond bekend om zijn tact, een eigenschap die zijn zoon niet geërfd had. Graaf Willem IV hield zich liever bezig met het bezoeken van toernooien, een kruistocht naar het Heilige Land, en ook ondernam hij een veldtocht tegen de stad Utrecht.
Oorlog
Aanvankelijk deed Willem IV geen uitgebreide pogingen om Friesland aan hem te onderwerpen. Maar toen de beide Friese gewesten op 1 december 1344 de graaf nóg niet als hun heer erkenden, zon hij op maatregelen. Een diplomatiek overleg te Medemblik ( 5 en 6 juni 1345) mislukte, waarna Willem IV nog maar één uitweg zag: Oorlog.
Samen met zijn oom, hertog Jan van Beaumont, trok hij 26 september 1345 naar Stavoren. Oom Jan zou ten zuiden van Stavoren met een groot aantal mannen de aanval inzetten, graaf Willem ging met een klein leger ten noorden van de stad, bij het St. Odulfusklooster aan land.
Willem IV was niet voorbereid op het grote verzet van de Friezen. Het hele leger werd onder de voet gelopen in het gevecht dat volgde, waarbij de graaf werd gedood. Jan van Beaumont kon ontsnappen aan de Friese vechtlust.
Herdenking
De slach by Warns was de bezegeling van het gevoel van eenheid tussen de twee Friese gewesten Westergo en Oostergo. Om dit feit te vieren werd de slag ieder jaar op 26 september herdacht, tot in de zestiende eeuw aan toe. Daarna raakte de viering van Onze-Lieve-Vrouwedag, zoals het toen genoemd werd, in onbruik.
De gebeurtenissen rond de Tweede Wereldoorlog leidde tot hernieuwde belangstelling voor 26 september 1345.
In 1951 kwam het monument bij het Rode Klif tot stand. Onder het motto 'Leaver dea as slaef', vrij vertaald 'Liever vrij dan onderdrukt', wordt ieder jaar op de laatste zaterdag van september de Slach by Warns herdacht.
Onderweg van Laaksem naar Stavoren, bij het Rode Klif, staat een grote zwerfkei, met het opschrift 'Leaver dea as slaef', en het jaartal 1345.
De kei is een monument om te herdenken dat meer dan 650 jaar geleden de Hollandse graaf Willem IV, in een poging het Friese gewest aan hem te onderwerpen, verslagen werd door de Friezen.
Herdenking van de Slag bij Warns in 1962.
Friesland apart
In de late Middeleeuwen bestond het huidige Nederland uit graafschappen: Zeeland, Holland, Henegouwen. Friesland was een geval apart. Het gewest stond niet, zoals de andere, onder leiding van een landsheer. Men regelde de zaken liever zelf. Alleen de stad Stavoren had, omwille van handelsbelangen, trouw gezworen aan de graven van Holland.
Willems vader, graaf Willem III (1304 - 1337, ook wel Willem de Goede genaamd), had al wel diverse pogingen tot inlijving van de Friese gewesten (Westergo en Oostergo) gedaan, maar deze waren niet gelukt.
Willem III stond bekend om zijn tact, een eigenschap die zijn zoon niet geërfd had. Graaf Willem IV hield zich liever bezig met het bezoeken van toernooien, een kruistocht naar het Heilige Land, en ook ondernam hij een veldtocht tegen de stad Utrecht.
Oorlog
Aanvankelijk deed Willem IV geen uitgebreide pogingen om Friesland aan hem te onderwerpen. Maar toen de beide Friese gewesten op 1 december 1344 de graaf nóg niet als hun heer erkenden, zon hij op maatregelen. Een diplomatiek overleg te Medemblik ( 5 en 6 juni 1345) mislukte, waarna Willem IV nog maar één uitweg zag: Oorlog.
Samen met zijn oom, hertog Jan van Beaumont, trok hij 26 september 1345 naar Stavoren. Oom Jan zou ten zuiden van Stavoren met een groot aantal mannen de aanval inzetten, graaf Willem ging met een klein leger ten noorden van de stad, bij het St. Odulfusklooster aan land.
Willem IV was niet voorbereid op het grote verzet van de Friezen. Het hele leger werd onder de voet gelopen in het gevecht dat volgde, waarbij de graaf werd gedood. Jan van Beaumont kon ontsnappen aan de Friese vechtlust.
Herdenking
De slach by Warns was de bezegeling van het gevoel van eenheid tussen de twee Friese gewesten Westergo en Oostergo. Om dit feit te vieren werd de slag ieder jaar op 26 september herdacht, tot in de zestiende eeuw aan toe. Daarna raakte de viering van Onze-Lieve-Vrouwedag, zoals het toen genoemd werd, in onbruik.
De gebeurtenissen rond de Tweede Wereldoorlog leidde tot hernieuwde belangstelling voor 26 september 1345.
In 1951 kwam het monument bij het Rode Klif tot stand. Onder het motto 'Leaver dea as slaef', vrij vertaald 'Liever vrij dan onderdrukt', wordt ieder jaar op de laatste zaterdag van september de Slach by Warns herdacht.