The Lawspeaker
06-16-2009, 07:22 AM
Een Neanderthaler: eindelijk (http://www.bndestem.nl/algemeen/binnenland/5120270/Een-Neanderthaler-eindelijk.ece)
'Is dat nou alles, jongen? Dat verzuchtte de moeder van de Leidse archeoloog Wil Roebroeks, toen hij haar maanden geleden het botfragment liet zien.
En inderdaad, het stukje schedel dat onderwijsminister Ronald Plasterk gisteren in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden Leiden met veel aplomb onthulde, oogt weinig indrukwekkend. Elke strandwandelaar zou het ding gedachteloos een schop hebben gegeven. Toch is de waarde enorm: de 'Krijn' genoemde vondst is de eerste Neanderthaler die ooit in Nederland is aangetroffen. Het werd tijd, 153 jaar geleden werden de resten van een Duitse Neanderthaler ontdekt, de Belgen waren nog veel eerder (in 1829) maar hadden dat toen niet in de gaten.
Archeoloog Jan Glimmerveen is als amateur aan de Leidse universiteit verbonden en hij zag wél direct dat er iets bijzonders lag tussen het zand en grind dat was opgehaald door een vissersboot. Daar lag een stuk van de schedel boven de oogkas, met een wenkbrauw die zo fors was dat het wel om een oermens moest gaan.
Van 'Krijn' is weinig bekend, behalve dat hij een jonge Neanderthalerman was, die tussen de 40.000 en 100.000 jaar geleden stierf op de linkeroever van waar toen de Rijn liep, en een goedaardige tumor had. "En dat hij een verschrikkelijke carnivoor was", licht Plasterk toe. "Hij at vlees, vlees, en nog eens vlees."
Al vormt Krijn het eerste bewijs dat Neanderthalers ook op Nederlandse grond leefden, iets nieuws over deze uitgestorven mensensoort leert de schedel 'absoluut niet'. Het belang zit hem meer in het feit dat het bot van de Noordzeebodem voor de Zeeuwse kust is gehaald, zegt Roebroeks. Ooit lag die zee droog en was het een vruchtbaar, glooiend gebied waar grote rivieren als de Rijn en de Schelde samenstroomden met de Britse Theems. "Dit fragment is vooral een spectaculaire illustratie van het feit dat de zuidelijke Noordzee één enorm onontgonnen archief vormt."
Krijn is niet de enige van wie de resten op de bodem van de Noordzee te vinden zijn. Jaarlijks worden er 100.000 botten gevonden.
Roebroeks verwacht dat de hele bodem vol ligt met fossielen van niet alleen van uitgestorven oermensen maar ook van mammoeten, wolharige neushoorns, paarden en rendieren. De laag zand vormt bovendien een kilometersdik archief vol informatie over klimaatveranderingen van de afgelopen drie miljoen jaar. Dat archief mag niet vernietigd worden, betoogt hij. Dat gevaar dreigt als de zeebodem de komende jaren flink wordt omgewoeld voor de zandwinning. "Het mooiste zou zijn als archeologen een eigen zandzuiger hadden om gericht te zoeken waar vroeger de oude oevers lagen. Of als ze seismografische metingen konden doen. God weet wat er daar allemaal nog op de bodem ligt." Neanderthalers leefden tussen 150.000 en 30.000 jaar geleden. De eerste ontdekkers spraken in de negentiende eeuw wel van 'idiotenschedels' vanwege het lage voorhoofd en de zware wenkbrauwen. Neanderthalers leefden in heel Europa tot in het Midden-Oosten. Ze zijn wel familie, maar geen directe voorouders van de moderne mens. Waarschijnlijk gaat het om een zijtak van de stamboom. Neanderthalers hebben 99,8 procent dezelfde genen als mensen. Ze waren zo'n 1 meter 60 lang en maakten gereedschappen.
'Is dat nou alles, jongen? Dat verzuchtte de moeder van de Leidse archeoloog Wil Roebroeks, toen hij haar maanden geleden het botfragment liet zien.
En inderdaad, het stukje schedel dat onderwijsminister Ronald Plasterk gisteren in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden Leiden met veel aplomb onthulde, oogt weinig indrukwekkend. Elke strandwandelaar zou het ding gedachteloos een schop hebben gegeven. Toch is de waarde enorm: de 'Krijn' genoemde vondst is de eerste Neanderthaler die ooit in Nederland is aangetroffen. Het werd tijd, 153 jaar geleden werden de resten van een Duitse Neanderthaler ontdekt, de Belgen waren nog veel eerder (in 1829) maar hadden dat toen niet in de gaten.
Archeoloog Jan Glimmerveen is als amateur aan de Leidse universiteit verbonden en hij zag wél direct dat er iets bijzonders lag tussen het zand en grind dat was opgehaald door een vissersboot. Daar lag een stuk van de schedel boven de oogkas, met een wenkbrauw die zo fors was dat het wel om een oermens moest gaan.
Van 'Krijn' is weinig bekend, behalve dat hij een jonge Neanderthalerman was, die tussen de 40.000 en 100.000 jaar geleden stierf op de linkeroever van waar toen de Rijn liep, en een goedaardige tumor had. "En dat hij een verschrikkelijke carnivoor was", licht Plasterk toe. "Hij at vlees, vlees, en nog eens vlees."
Al vormt Krijn het eerste bewijs dat Neanderthalers ook op Nederlandse grond leefden, iets nieuws over deze uitgestorven mensensoort leert de schedel 'absoluut niet'. Het belang zit hem meer in het feit dat het bot van de Noordzeebodem voor de Zeeuwse kust is gehaald, zegt Roebroeks. Ooit lag die zee droog en was het een vruchtbaar, glooiend gebied waar grote rivieren als de Rijn en de Schelde samenstroomden met de Britse Theems. "Dit fragment is vooral een spectaculaire illustratie van het feit dat de zuidelijke Noordzee één enorm onontgonnen archief vormt."
Krijn is niet de enige van wie de resten op de bodem van de Noordzee te vinden zijn. Jaarlijks worden er 100.000 botten gevonden.
Roebroeks verwacht dat de hele bodem vol ligt met fossielen van niet alleen van uitgestorven oermensen maar ook van mammoeten, wolharige neushoorns, paarden en rendieren. De laag zand vormt bovendien een kilometersdik archief vol informatie over klimaatveranderingen van de afgelopen drie miljoen jaar. Dat archief mag niet vernietigd worden, betoogt hij. Dat gevaar dreigt als de zeebodem de komende jaren flink wordt omgewoeld voor de zandwinning. "Het mooiste zou zijn als archeologen een eigen zandzuiger hadden om gericht te zoeken waar vroeger de oude oevers lagen. Of als ze seismografische metingen konden doen. God weet wat er daar allemaal nog op de bodem ligt." Neanderthalers leefden tussen 150.000 en 30.000 jaar geleden. De eerste ontdekkers spraken in de negentiende eeuw wel van 'idiotenschedels' vanwege het lage voorhoofd en de zware wenkbrauwen. Neanderthalers leefden in heel Europa tot in het Midden-Oosten. Ze zijn wel familie, maar geen directe voorouders van de moderne mens. Waarschijnlijk gaat het om een zijtak van de stamboom. Neanderthalers hebben 99,8 procent dezelfde genen als mensen. Ze waren zo'n 1 meter 60 lang en maakten gereedschappen.