The Lawspeaker
06-25-2009, 04:12 AM
Gebruik lichaamsmateriaal vaak onbekend (http://www.nd.nl/artikelen/2009/juni/24/gebruik-lichaamsmateriaal-onbekend)
DEN HAAG - Driekwart van de Nederlanders weet niet dat 'hun' lichaamsmateriaal dat ligt opgeslagen in ziekenhuizen kan worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en commerciële doeleinden.
Dat blijkt uit een woensdag gepresenteerd publieksonderzoek van het Rathenau Instituut (http://www.rathenau.nl/showpage.asp?steID=1&item=3896) onder ruim duizend mensen. Het instituut vindt dat de overheid het gebruik van opgeslagen lichaamsmateriaal beter moet regelen.
Bijna iedere Nederlander, ziek of gezond, heeft wel eens lichaamsmateriaal afgestaan, bijvoorbeeld door bloed te laten prikken of een uitstrijkje te laten doen. Ook na een behandeling kan lichaamsmateriaal overblijven: bij een heupoperatie stukjes bot, bij een bevalling de placenta en navelstreng en bij een besnijdenis de voorhuid.
De ziekenhuizen slaan dit materiaal op. Ze hebben naar schatting vijftig miljoen stukjes lichaamsmateriaal in bezit, afkomstig van zo'n veertien miljoen mensen.
Het materiaal kan nog voor de patiënt nodig zijn, bijvoorbeeld om de diagnose opnieuw te stellen, maar vaak wordt het ergens anders voor gebruikt. Meestal voor wetenschappelijk onderzoek, maar ook voor het onderwijs, het verbeteren van diagnostische tests, transplantatie of ontwikkeling van nieuwe producten.
Zo kunnen de hormonen in de urine van zwangere vrouwen worden gebruikt bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Minder bekend is dat de stukjes voorhuid die bij besnijdenissen zijn weggehaald, kunnen worden gebruikt voor behandeling van patiënten met brandwonden.
Nederlanders staan 'voorzichtig positief' tegenover dit zogeheten nader gebruik van hun lichaamsmateriaal, leert het onderzoek van het Rathenau Instituut. Ze vinden het een mooi idee dat lichaamsmateriaal dat ze zelf niet meer nodig hebben, nog nuttig kan zijn.
Nederlanders hebben geen problemen met commercieel gebruik van hun lichaamsmateriaal, mits het voor geneesmiddelen wordt gebruikt en niet voor bijvoorbeeld cosmetica, blijkt uit de enquêtes. Driekwart van de bevolking zegt niet te hoeven delen in de winst van medicijnen waarin hun lichaamsmateriaal is verwerkt.
Het Rathenau Instituut bepleit dat mensen de mogelijkheid krijgen expliciet toestemming te geven voor het verdere gebruik van hun lichaamsmateriaal. Ook vindt het instituut dat de overheid meer bekendheid moet geven aan het gebruik van overgebleven lichaamsmateriaal. ,,Mensen willen er meer over weten en het liefst horen ze dat mondeling van hun arts, voorafgaand aan de behandeling'', zegt onderzoekster Chantal Steegers. Door er duidelijk over te zijn, voorkom je wantrouwen, volgens het instituut.
Het nader gebruik van bijzonder lichaamsmateriaal is al geregeld in de Embryowet, de Wet Foetaal Weefsel en de Wet op de Orgaandonatie. Staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werkt nog aan een Wet Zeggenschap Lichaamsmateriaal over het gebruik van overgebleven 'normaal' lichaamsmateriaal. Ze wil nog dit jaar met een wetsvoorstel komen. ,,Het wetsvoorstel zal nauw aansluiten bij de aanbevelingen van het Rathenau Instituut'', zei directeur-generaal Volksgezondheid Paul Huijts, die het rapport in ontvangst nam.
Het ministerie werkt aan een toekomstbestendige wet en worstelt nog met allerlei ethische vragen, zegt Huijts. ,,Wat als je jaren later bij nader gebruik een ziekte ontdekt of een genetische aanleg voor een ziekte? Wat het ministerie betreft moet de donor voor de behandeling beslissen of hij in zo'n geval wil worden ingelicht.''
Artsen kunnen nu al informatie geven over nader gebruik, moedigde Huijts hen woensdag aan.
DEN HAAG - Driekwart van de Nederlanders weet niet dat 'hun' lichaamsmateriaal dat ligt opgeslagen in ziekenhuizen kan worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en commerciële doeleinden.
Dat blijkt uit een woensdag gepresenteerd publieksonderzoek van het Rathenau Instituut (http://www.rathenau.nl/showpage.asp?steID=1&item=3896) onder ruim duizend mensen. Het instituut vindt dat de overheid het gebruik van opgeslagen lichaamsmateriaal beter moet regelen.
Bijna iedere Nederlander, ziek of gezond, heeft wel eens lichaamsmateriaal afgestaan, bijvoorbeeld door bloed te laten prikken of een uitstrijkje te laten doen. Ook na een behandeling kan lichaamsmateriaal overblijven: bij een heupoperatie stukjes bot, bij een bevalling de placenta en navelstreng en bij een besnijdenis de voorhuid.
De ziekenhuizen slaan dit materiaal op. Ze hebben naar schatting vijftig miljoen stukjes lichaamsmateriaal in bezit, afkomstig van zo'n veertien miljoen mensen.
Het materiaal kan nog voor de patiënt nodig zijn, bijvoorbeeld om de diagnose opnieuw te stellen, maar vaak wordt het ergens anders voor gebruikt. Meestal voor wetenschappelijk onderzoek, maar ook voor het onderwijs, het verbeteren van diagnostische tests, transplantatie of ontwikkeling van nieuwe producten.
Zo kunnen de hormonen in de urine van zwangere vrouwen worden gebruikt bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Minder bekend is dat de stukjes voorhuid die bij besnijdenissen zijn weggehaald, kunnen worden gebruikt voor behandeling van patiënten met brandwonden.
Nederlanders staan 'voorzichtig positief' tegenover dit zogeheten nader gebruik van hun lichaamsmateriaal, leert het onderzoek van het Rathenau Instituut. Ze vinden het een mooi idee dat lichaamsmateriaal dat ze zelf niet meer nodig hebben, nog nuttig kan zijn.
Nederlanders hebben geen problemen met commercieel gebruik van hun lichaamsmateriaal, mits het voor geneesmiddelen wordt gebruikt en niet voor bijvoorbeeld cosmetica, blijkt uit de enquêtes. Driekwart van de bevolking zegt niet te hoeven delen in de winst van medicijnen waarin hun lichaamsmateriaal is verwerkt.
Het Rathenau Instituut bepleit dat mensen de mogelijkheid krijgen expliciet toestemming te geven voor het verdere gebruik van hun lichaamsmateriaal. Ook vindt het instituut dat de overheid meer bekendheid moet geven aan het gebruik van overgebleven lichaamsmateriaal. ,,Mensen willen er meer over weten en het liefst horen ze dat mondeling van hun arts, voorafgaand aan de behandeling'', zegt onderzoekster Chantal Steegers. Door er duidelijk over te zijn, voorkom je wantrouwen, volgens het instituut.
Het nader gebruik van bijzonder lichaamsmateriaal is al geregeld in de Embryowet, de Wet Foetaal Weefsel en de Wet op de Orgaandonatie. Staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werkt nog aan een Wet Zeggenschap Lichaamsmateriaal over het gebruik van overgebleven 'normaal' lichaamsmateriaal. Ze wil nog dit jaar met een wetsvoorstel komen. ,,Het wetsvoorstel zal nauw aansluiten bij de aanbevelingen van het Rathenau Instituut'', zei directeur-generaal Volksgezondheid Paul Huijts, die het rapport in ontvangst nam.
Het ministerie werkt aan een toekomstbestendige wet en worstelt nog met allerlei ethische vragen, zegt Huijts. ,,Wat als je jaren later bij nader gebruik een ziekte ontdekt of een genetische aanleg voor een ziekte? Wat het ministerie betreft moet de donor voor de behandeling beslissen of hij in zo'n geval wil worden ingelicht.''
Artsen kunnen nu al informatie geven over nader gebruik, moedigde Huijts hen woensdag aan.