Quote:
Staats- Nationalisme is een vorm van Nationalisme waarbij de staat centraal staat (of dikwijls ook de etnische groep die daarin de meerderheid vormt en een macht wil uitoefenen zonder rekening te moeten houden met minderheidsgroepen).
Het wordt gelegitimeerd door de actieve deelname aan de macht (of rekening houdend met de wensen ervan) van de inwoners van de staat (of van de dominante groep), zonder rekening te houden met de etnische achtergrond van die inwoners. Het Europees Nationalisme ontstond tijdens het Wener Congres (1815) in reactie op het internationale stelsel van Napoleon.
Inwoners van landen als Engeland, Frankrijk en Spanje waren zich al eeuwen lang bewust van hun cultuur, m.n. wanneer deze bedreigd werd; nieuwe staten als Italië, Duitsland, Polen, Oostenrijk en Turkije maakten het nationalisme tot basis van hun politiek: onderwijs, propaganda naar binnen en agressieve assertiviteit naar buiten. Deze tendens begon vaak cultureel (Volksgeist, sprookjes van Grimm), maar eindigde militair, missionair en imperialistisch.
Nationalisme ging vaak gepaard met het verheerlijken van de oorlog, een middel tot genezing van een gedegeneerde natie. Het onderwijs verheerlijkte de vaderlandse geschiedenis, de staat herdacht heldendaden uit het verleden, volkslied, vlag en uniform vulden een religieus-ritueel vacuüm op. Zodoende is Nationalisme niet rationeel, eerder een sublimatie van de affectieve band met familie en de aarde.
Als schoolvoorbeeld wordt het Franse Nationalisme aangegeven, dat zo zijn expansiedrift tijdens de Franse Revolutie kon legitimeren, maar dat weinig oog had voor de rechten van onder meer Bretoenen, Basken en Corsicanen. Menige vorm van Staats- Nationalisme leidde naar grootschalige inbreuken op de fundamentele regels van de democratie doordat discriminatie van etnische minderheden, of andere inbreuken op politieke of burgerlijke rechten met oog op het beschermen en in stand houden ‘ten allen kosten’ van de bestaande staat.
