De Nederlandsche Bank: Gulden was meer waard

H. Brouwer, directeur van De Nederlandsche Bank, heeft het afgelopen zaterdag in Het Parool toegegeven: De gulden is ondergewaardeerd in de euro opgegaan. Een uitleg.

Van onze redactie economie
2 mei 2005, 0:00

De gulden was duurder dan werd erkend toen de wisselkoers met de euro werd bepaald. Dat was eigenlijk al lang duidelijk. In 1998 waarschuwden banken en andere financiële experts al. De Nederlandsche Bank heeft nu openlijk toegegeven dat zij het ook wel wist. Maar de economisch 'eerlijke' weg, was politiek niet te bewandelen. Duitsland had dan tenslotte moeten toegeven dat de DMark verzwakt was ten opzichte van de gulden.

Die eerlijke weg had betekend dat de Nederlander voor ongeveer twee gulden een euro had gekregen, inplaats van voor de 2,2 (en een beetje) die hij er uiteindelijk voor heeft neergelegd.

Die gevolgen laten zich met wat voorbeelden inzichtelijk maken. Neem een flinke plak parmaham en stel dat die vlak voor de muntwissel 4 gulden en 40 cent kostte. De 'eerlijke' wisselkoers van de gulden had ongeveer 2:1 moeten zijn: voor twee guldens én euro. De slager had de 4,40 gulden nu omgerekend tot 2 euro en 20 eurocent.

Echter de wisselkoers werd bepaald op 2,2 gulden voor 1 euro (2,2:1). De slager ging aan het rekenen: 4 gulden 40 voor zijn plak ham werd nu 2 euro rond. Conclusie: door de niet reële wisselkoers kreeg de slager 20 eurocent 'te weinig'. De slager moest echter wel nieuwe ham inkopen in Italië. Hij zag zijn winst afnemen en begon de verkoopprijs te verhogen.

Dan het tweede voorbeeld: het salaris. Stel dat iemand 4400 gulden verdiende voor de omwisseling. Na de invoering van de euro kreeg hij dus 2000 euro. Was de koers 1:2 echter aangehouden, dan had hij 2200 euro gekregen. Als alle winkeliers nu netjes hadden omgerekend was er héél even geen probleem: te lage prijzen en een evenveel te laag loon.

Als echter de prijzen gaan stijgen (Nederland is geen economisch eiland, zie de parmaham) naar hun 'echte' niveau, willen de mensen hun loon zien meestijgen. Dat laatste hobbelt er echter wel achteraan. De vakbonden halen (misschien iets te) forse loonstijgingen binnen.

Minister Zalm zegt dat het 'niet reëel' invoeren van de euro Nederland ook goeds heeft gebracht. Dat klopt op de korte termijn. Nederland was even een goedkoopte-eiland en dat trekt investeerders aan en geeft de export een duw in de rug. Nederland heeft dat voordeeltje echter wel moeten 'terugbetalen' met hoge inflatie en dito loonstijgingen. Juist daardoor is Nederland nu even niet zo aantrekkelijk.