Waarom ik demonstreer voor Wilders
JOOST NIEMöLLER - 16 JANUARI 2010

Bij de rechtszaak tegen Geert Wilders staat niet eens zozeer de vrijheid van meningsuiting op het spel, als wel onze hele democratie. Het gerechtshof wil dat Wilders veroordeeld wordt, omdat hij de islam vergelijkt met het fascisme. Dat is de essentie. Dat is ook het hart van de in potentie grootste partij van Nederland. Als Wilders verliest, dooft het licht van onze rechtstaat.

Demonstreren. Eerlijk gezegd: Liever niet. Het heeft zoiets van: Hier sta ik. Ik kan niet anders. Gęnant dus. Helemaal met zo’n lullig kartonnen bordje in je handen. Daar komt bij dat op demonstraties ook andere demonstranten zijn. Concreet gesproken sta je daar mee samen. Maar zij hebben hun eigen redenen en hun eigen borden. Of ze roepen dingen waar je niks mee te maken wilt hebben. En dan? Ga je dan in discussie? Is er niet het moment voor. En wat als vuige spreekkoren de kop opsteken en je staat er midden tussen? Tja, daar sta je dan.

Eerlijk gezegd, wat mij meer ligt, is commentaar leveren. Sceptisch zijn. Precies proberen te zijn over feiten. Leugens ontmaskeren. Ironie betrachten. Ontrafelen. Lastige vragen stellen. Al die dingen die bij een journalist horen. Maar op een winderig plein overtuigd staan te staan met een kartonnen bordje, hoort daar niet bij. Ik vind: als journalist demonstreer je niet.

Als je dat doet, dan sta je er dus als burger. En dat roept meteen psychologische vragen op. Wil je zo nodig gezien worden? Heb je behoefte aan een aflaat? Houd je jezelf graag voor de gek? (Want wat haalt het nu helemaal uit.) Waar gaat dat hele demonstreren van jou nu eigenlijk over?
En dan is er nog de beeldvorming in de media. Want bij een beetje demo komt de tv ook. De media zullen je in dit geval neerzetten als ‘PVV-er’ of ‘Wilders-aanhanger’. Er zullen ook andere demonstranten zijn, van het kamp van de niet-Wildersen. Ho es effe, zou je willen roepen, ik sta hier niet met dit bordje omdat ik een Wilders aanhanger ben. Ik ben het bijvoorbeeld best wel met een aantal dingen van Wilders helemaal niet eens, dat zou ik er wel bij gezegd willen hebben. Ik sta hier om een eigen reden! Maar ja. Zoveel past er niet op zo’n bordje. Trouwens, hoe meer erop staat, des te slechter zal het gezien worden. Nuances, twijfel, vergeet het maar op demonstraties. Wat er wel gebeurt, is opwinding, politie, tegenstanders, gedoe, geschreeuw. Chaos.
Allemaal goede redenen om er niet te staan, op 20 januari, tussen 08.30 uur en 11 uur, bij ingang H.

Maar ik ga dus wel. Om één simpele reden. Omdat dit proces wel eens een waterscheiding zou kunnen worden. Tussen een Nederland waarin een politieke strijd tegen de islam mogelijk is en een Nederland waarin we gebukt verder zullen moeten. Sorry voor de grote woorden, maar hier draait het echt om.

Het gerechtshof in Amsterdam dat vorig jaar tot strafvervolging van Wilders beval, stelde expliciet dat de vergelijking die Wilders maakte van de islam met het nazisme gelijk staat aan het beledigen van moslims. Dit is het centrale punt van het hof. Dit betekent dus dat kritiek op de islam gelijk kan staan aan kritiek op moslims. Met andere woorden: islamkritiek wordt strafbaar. Of, zoals het hof dit stelde:
“Ten aanzien van groepsbelediging maakt het hof een onderscheid. In het algemeen stelt het hof vast dat de traditie binnen de Nederlandse debatcultuur is gebaseerd op een grote mate van tolerantie ten opzichte van elkaars opvattingen, terwijl van moslimimmigranten begrip mag worden verwacht voor de in Nederland heersende sentimenten ten aanzien van hun geloof, dat op enkele onderdelen op gespannen voet staat met Nederlandse en Europese waarden en normen. Als het om beledigende uitingen gaat geeft het hof de voorkeur aan politieke, maatschappelijke en andere juridische tegenkrachten dan het strafrecht, waardoor een actieve participatie aan het maatschappelijk debat, ook door moslims, wordt bevorderd.
Het hof maakt echter een uitzondering voor beledigende uitlatingen waarin een relatie met het nazisme wordt gelegd (door onder meer de Koran met ”Mein Kampf” te vergelijken). Dit vindt het hof dermate beledigend voor de bevolkingsgroep van moslimgelovigen dat een algemeen belang aanwezig wordt geacht om Wilders daarvoor te vervolgen.”
Met andere woorden: de islam mag niet meer met het nazisme vergeleken worden als het aan dit hof ligt. Dit betekent veel meer dan een eventuele beperking van de vrijheid van meningsuiting. Dit betekent dat het inhoudelijke hart uit de PVV wordt gehaald: De kritiek op de islam als zijnde een fascistoďde ideologie. Dit is namelijk het punt waarop Wilders telkens hamerde. Dit is het punt waarmee hij zijn kiezers trok. En die uitspraken van hem juist hierover werden dan ook in de dagvaarding van het OM als strafbaar aangemerkt.

(Hiernaast speelt bij het OM ook de kwestie van het eventuele racisme van Wilders, namelijk als Wilders het had over niet-westerse allochtonen en over Marokkanen. Ik sluit niet uit dat Wilders ook op dit punt veroordeeld kan worden, maar zie dit toch als een zijpaneel. De essentie van de zaak zal gaan over de islam kritiek.)

Of de islam nu werkelijk fascistisch is, daarover kun je twisten. Zelf vind ik het een vergelijking die geen hout snijdt. Allereerst vind ik de horror van de Holocaust buiten iedere vergelijking staan. Het uitroepen van Wilders als zijnde de nieuwe Hitler is al dom, het benoemen door Wilders van de Koran als fascistisch boek is dat net zo goed. Het nazisme is in zijn gruwelijkheid zonder vergelijk en zou dat daarom ook moeten blijven.

In de jaren tachtig noemde links alles en iedereen nazi, en het begrip onderging daardoor een enorme inflatie. Ik vond dat betreurenswaardig. Men zocht naar een heel ‘erg’ woord en dan kwam in de retoriek ‘nazi’ altijd van pas. Maar de kapitalisten waar links toen zijn pijlen op richtte, waren natuurlijk helemaal geen nazi’s. Het nazisme had zeker kenmerken van het kapitalisme, maar net zo goed van het socialisme. Het nazisme was een uniek, onvoorstelbaar giftig brouwsel, dat hopelijk tot in de lengte van dagen vragen op zal werpen over de Westerse cultuur die naast zoveel goeds ook dit heeft voortgebracht. Het nazisme is een stinkend gat in de geschiedenis en we doen alleen al de slachtoffers in de vernietigingskampen tekort door van alles en nog wat voor nazisme uit te maken.
Ook Wilders zou dus termen als ‘fascisme’ en ‘nazisme’ moeten beperken tot ‘fascisme’ en ‘nazisme’. En de vergelijking met de islam klopt niet. In het nazisme stond de Jodenhaat centraal. De islam is een verlammende onderdrukkingsgodsdienst die totale gehoorzaamheid afdwingt en aanzet tot haat. De Jodenhaat speelt in de koran een ondergeschikte rol. Het is zelfs de vraag of je het zo mag benoemen. Nazisme en islam hebben daarnaast een geheel eigen geschiedenis.

De kritiek op de islam zal dus eigen woorden moeten krijgen. De moslimideologie zal benoemd moet worden om wat die is: Een onderdrukkend, conservatief systeem waarin het begrip ‘vrije wil’ geen plaats heeft, vrouwen als slaven worden beschouwd, homo’s geen leven hebben enz enz. Een wreed, liefdeloos, achterlijk, Middeleeuws denksysteem waarin geen scheiding bestaat tussen kerk en staat, een morbide wereld die de dood aanbidt, slechts levenloze cultuur voortbrengt en gebaseerd is op de niet op enig feit gebaseerde mythe van het leven van ene Mohammed wiens leven de gelovigen zonder eigen nadenken voor heilig moeten aanvaarden. Een systeem waaraan alleen door de dood ontsnapt kan worden. Een systeem ook dat in Nederland afgehouden moet worden van zijn machtshonger. De islam is een ondergravende kracht in de westerse samenleving en het is van groot belang dat dit ook in de politiek benoemd blijft worden.

Maar Wilders moet wel het recht hebben om zijn metaforen te gebruiken als hij de islam bekritiseert. Ook als hij daarvoor ten onrechte de metafoor van het nazisme gebruikt. Hoe spijtig ook, daar mag geen verbod op rusten. Als hij dit nodig acht voor zijn retoriek, als hij denkt dat hij alleen zo de mensen wakker schudt, dan moet dat kunnen. Aan de felheid waarmee een ideologie bestreden wordt, mogen geen grenzen gesteld worden. Een ideologie bestrijden is in essentie iets anders dan mensen bestrijden die deze ideologie aanhangen (of opgelegd hebben gekregen). Wilders maakt zelf dit onderscheid zeer vaak, en het is ook een belangrijk onderscheid.
Over de relatie tussen de islam en het nazisme valt trouwens nog iets anders te zeggen. Het is namelijk een rare kronkel van het gerechtshof wanneer dit stelt dat moslims beledigd zouden worden omdat de islam met het nazisme of het fascisme vergeleken wordt. (Historisch gezien overigens niet hetzelfde, maar vandaag de dag worden de begrippen in één adem genoemd.) Want juist het nazisme vormt een belangrijke inspiratiebron onder moslims in het Midden Oosten. Mein Kampf ligt daar niet voor niets in alle boekstalletjes. Het diep gewortelde antisemitisme onder moslims sinds de oorlog, is weldegelijk afgeleid van het nazisme. Wie daarover bewijzen zoekt, zou eens het meer dan duizend pagina’s dikke boek Van Jodenhaat naar zelfmoordterrorisme moeten lezen. Het werd geschreven door Prof. Dr. Hans Jansen (niet de Arabist Hans Jansen.) Het is een boek dat boordevol staat met documenten waaruit blijkt hoezeer moslims bewust hebben geleend van de nazi’s. De ondertitel van het boek van Jansen is in dit opzicht veelzeggend: ‘Islamisering van het Europees antisemitisme in het Midden Oosten.’ Bepaalde, invloedrijke moslims hebben, zo betoogt Jansen met zeer veel feiten, aan het nazisme een draai gegeven zodat het in een moderne vorm van de islam ingepast kon worden. Er bestaat in de hedendaagse islam geen onderscheid tussen Jodenhaat en Israëlhaat. Vandaar dat bijvoorbeeld de antisemitische, van oorsprong Europese Protocollen van Sion opgenomen zijn in de ideologie van Hamas.
(Wilders zou er goed aan doen ook deze Hans Jansen op te roepen als getuige. Maar dat terzijde.)

Nu terug naar de kritiek van Wilders op de islam. Die richtte zich niet op de wijze waarop de moslims hun ideologie na de oorlog, en onder invloed van Hitler, hebben ingericht. Die richtte zich op de veel oudere koran, het heilige grondboek van die ideologie. Wilders zei: die essentie van de islam, terug te vinden in de koran, is hetzelfde als fascisme. Maar moslims zouden alleen maar reden hebben zich diep beledigd te voelen door die uitspraken van Wilders, als ze dezelfde afkeer van het nazisme, en dan met name de Jodenhaat van het nazisme, voelden als wij, westerlingen. Welnu, er zijn zeker moslims die daar zo over denken en die daarom gekwetst kunnen zijn. Maar het antisemitisme is onder moslims wijd verbreid. En zeker in het Midden Oosten zal de vergelijking met Hitler niet echt als een belediging gezien worden. Voor Westerlingen is de vergelijking met het nazisme kwetsend, maar die hebben er dan ook hun heel eigen geschiedenis mee, beladen met schuld. Een geschiedenis waarbij de moslimwereld alleen op afstand bij betrokken was, met uitzondering van de concrete samenwerking van Hitler met Mohammed Amin (Haj) al-Hoesseini, de groot moefti van Jeruzalem. In het grote machtsspel van WO II had dat echter geen betekenis. Er bestaat in de moslimwereld geen uitgesproken anti-nazi houding, zoals bijvoorbeeld het communisme dat wel kende. In de moslimideologie van nu speelt het nazisme domweg geen rol, vandaar ook dat moslims geen last hebben van enige ambivalentie tegenover Israël, zoals die in het Westen wel bestaat. Onder moslims is Israël domweg een punt van haat, meer niet. In dat beeld speelt de Holocaust, de centrale mythe van Israël, voor hen geen enkele rol, behalve als het er, zoals in Iran om gaat die Holocaust te ontkennen.

Het is dus, in mijn optiek, niet juist, maar ook niet beledigend, om de islam als fascistisch te omschrijven, zoals Wilders dat doet.
Het kan sowieso volgens het Nederlands recht niet beledigend zijn voor de islam, want in Nederland kan een godsdienst an sich niet beledigd worden, en het kan dus ook niet beledigend zijn voor moslims, want zij kennen niet die geschiedenis met het nazisme die autochtonen kennen. Dat het gerechtshof niettemin meende tot deze gedachtekronkel over te gaan, vind ik zeer verontrustend. Het gevolg zou zijn: Een godsdienst kan niet beledigd worden, behalve de islam. Denk je daar de consequenties eens van in.

Een vergelijkbare redenering gaat ook op voor de film Fitna, die centraal staat in de dagvaarding van het OM, en ook in de uitspraak van het gerechtshof. Fitna valt heel eenvoudig samen te vatten: Er bestaat geen onderscheid tussen de islam an sich en moslimfundamentalisten. Uit de ideologische inhoud van de islam vloeit automatisch de terreur voort. Wilders zegt dus niet: alle moslims zijn terroristen, maar wel dat er een noodzakelijk verband bestaat tussen een theoretische oorzaak en een praktisch gevolg. Eenzelfde redenering zou je op kunnen zetten over het communisme, of over het nazisme; ook daar zaten de gruwelijke gevolgen al in het systeem ingebakken. Wat niet hetzelfde is als te zeggen dat alle communisten, en zelfs niet dat alle nazi’s per definitie kwaadaardige mensen zouden zijn. (Ik geef toe; in het laatste geval wordt dat lastig.)

Wanneer je zo’n redenering niet meer mag openbaren in Nederland als het over de islam gaat (maar wel als het over het kapitalisme gaat, of over het communisme, of het nazisme) dan zijn we terecht gekomen in een angstaanjagend beklemmende samenleving. Dat gaat veel verder dan de eventuele beknotting van de vrijheid van meningsuiting. Dat betekent namelijk dat we moeten leven in een sfeer van totale onderwerping aan de islam.

Het betekent ook de inhoudelijke ontmanteling van een partij die op het punt staat de grootste in Nederland te worden. En daarmee betekent het dus de vernietiging van de democratie.

Dat is de essentie.
Niet zozeer de vrijheid van meningsuiting staat op het spel, maar de democratie zelf.
Uiteraard gaat het hier dus om een politiek proces. Met gebruikmaking van de rechtelijke macht (en daar hoef je echt geen complotdenker voor te zijn) wordt een flink deel van de Nederlandse bevolking buiten de democratische orde geplaatst als het gerechtshof en het OM zijn zin krijgt.

We zullen een zwarte tijd tegemoet gaan als dit gebeurt.
Daarom moet ik er dan maar staan op 20 januari met mijn lullige kartonnen bordje. Misverstanden voor lief nemend. Daarom vind ik ook dat ‘burgers’ die het niet met Wilders eens zijn, daar te horen staan om te demonstreren. Dat geheel in de geest van twee uitstekende columns deze week in de Volkskrant, van Amanda Kluveld en Nausica Marbe.