Niet links, maar rechts zit achter 'multiculti'
Met gedoogpartner PVV stelt het kabinet paal en perk aan immigratie. Is dat slim? En welke partijen waren er ook alweer aan de macht toen de meeste immigranten binnenkwamen?
Het blijft merkwaardig, het beeld dat er door Geert Wilders en zijn secondant Martin Bosma de afgelopen jaren met succes is ingeramd. De 'massa-immigratie', de zogenoemde 'islamisering' en de almaar uitdijende multiculturele samenleving is de schuld van links, met name van de PvdA.
Na 'vadertje Drees', destijds leider van de PvdA, zetten de nieuw-linksers binnen de partij de sluizen voor de 'massa-immigratie' (woorden van Geert Wilders) wijd open. Alle problemen die zouden samenhangen met migratie en integratie waren de schuld van links dan wel de 'linkse kerk'.
In de extreemste, populistische beschuldiging van de PVV had de PvdA bewust moslims naar Nederland geďmporteerd als 'stemvee' - de multiculturele samenleving als complot van links tegen de hardwerkende Nederlander.
Hoe onjuist dit beeld is over linkse partijen, in het bijzonder de PvdA, blijkt uit een van de artikelen in de vandaag verschijnende Christen Democratische Verkenningen, het kwartaalschrift van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, geschreven door de broers Leo Lucassen en Jan Lucassen, beiden hoogleraar sociale geschiedenis.
Het is bekend dat de stroom gastarbeiders in de jaren zeventig op gang kwam onder regeringen waarin VVD en CDA zaten. Maar de schrijvers leggen in hun artikel (en eerder in een boek) nog even goed de vinger op de zere plek, juist om tegengas te bieden aan de verdraaiing van de werkelijkheid door de PVV en het mogelijke geheugenverlies bij CDA-prominenten.
"Als CDA-ministers anno 2011 verklaren dat de multiculturele samenleving is mislukt, dan blijken ze hun eigen geschiedenis dus slecht te kennen en realiseren ze zich waarschijnlijk niet dat hun erflaters zelf aan de wieg hebben gestaan van dat zo verguisde concept", menen de twee hoogleraren Lucassen.
Het artikel kan worden opgevat als scherpe kritiek op de CDA-politici Maxime Verhagen en Piet Hein Donner, die respectievelijk in een toespraak en een nota het failliet verkondigden van de multiculturele samenleving. 'Misleidend en etnocentrisch', menen beide Lucassen.
De artikelen in de 'Verkenningen' illustreren de worsteling van het CDA met de migratiesamenleving en de spagaat waarin de partij is geraakt vanwege de gedoogconstructie met de PVV. Het CDA moet samenwerken met een partij waarmee het diepgaand oneens is over fundamentele beginselen van de rechtsstaat, zoals gelijkheid en vrijheid van godsdienst. Een partij die, zoals de hoogleraren Lucassen schrijven, het erfgoed van de christen-democraten onophoudelijk aanvalt.
Uit de reeks artikelen, onder andere van de ministers Donner en Leers, stijgt een conflicterend beeld op. Waar beide bewindslieden op de rem trappen als het gaat om de migratie- dan wel de multiculturele samenleving, beschrijven de diverse wetenschappers Nederland als een open samenleving die migranten nodig heeft en die ook positief zijn over de bijdrage die ze leveren. Dat roept de vraag op of beide bewindslieden de PVV niet te veel naar de mond praten of hun oren te veel laten hangen naar de opiniepeilingen.
Een andere vaststelling is, na lezing van het interview met Leers en het artikel van Donner, hoe weinig het debat is opgeschoten sinds de moord op Pim Fortuyn in 2002 en de conclusies van de parlementaire commissie-Blok, genoemd naar de huidige VVD-fractievoorzitter, in 2004. Die concludeerde dat het integratiebeleid van de overheid was mislukt, maar dat veel migranten toch op eigen kracht waren geďntegreerd.
Donner en Leers lijken acht jaar later in hun artikelen nauwelijks verder te zijn gekomen dan de bevindingen van Blok c.s., terwijl de integratie juist nog meer op stoom is gekomen, bewijzen diverse onderzoeken.
Eerst terug naar de broers Lucassen. Zij constateren dat in de jaren zestig de VVD, samen met de werkgevers, een voorstel torpedeerde om een zogeheten rotatiestelsel in te voeren: een gastarbeider zou maximaal twee jaar mogen blijven om zodoende 'worteling in Nederland' onmogelijk te maken.
De voorlopers van het CDA bepleitten in de jaren zestig met succes het recht op gezinshereniging voor Spaanse gastarbeiders. Rechtse kabinetten met CDA en VVD streefden jarenlang naar integratie met 'behoud van de eigen identiteit'. Dit concept kwam bijna één op één overeen met het in het CDA aangehangen idee van 'emancipatie in eigen kring', waardoor gereformeerden en katholieken zich succesvol konden ontwikkelen. Zo stelde het CDA destijds voor de bouw van gebedsruimtes te subsidiëren. Een dergelijk voorstel zou tegenwoordig vloeken in de kerk zijn.
In hun artikelen spreken Donner en Leers zich uit voor een verbinding van migranten aan Nederlandse waarden als reactie op het cultuurrelativisme, dat aan linkse partijen zou kleven. "Willen we het open, pluriforme, tolerante, solidaire en vrije karakter van de samenleving behouden, dan zullen we afscheid moeten nemen van het relativisme van de multiculturele samenleving", meent Donner in zijn artikel.
De hoogleraren Lucassen betogen juist dat daar nooit sprake van is geweest. "Van begin af aan stond in het integratiebeleid de Nederlandse Grondwet centraal, met alle democratische verworvenheden die daaruit voortvloeiden. (...) Het gelijkschakelen van alle waarden en normen heeft geen enkele politicus ooit beweerd."
Kortom: welk spook wil Donner bezweren?
Vanuit dit historisch perspectief is de vraag wat er nieuw is aan de opvattingen van Donner, Leers en Verhagen dat de Nederlandse kernwaarden centraal zouden moeten staan. Bovendien ervaren veel migranten juist die Nederlandse waarden als een bevrijding. Ze komen doorgaans uit landen waar de democratische rechtsstaat niet vanzelfsprekend was.
De broers Lucassen wijzen er bovendien op dat de PvdA begin jaren tachtig sceptisch stond tegenover onderwijs in eigen taal en cultuur. Staatsscretaris Cohen (PvdA) was later, tijdens Paars-2, de architect van een door links en rechts geprezen, fors aangescherpte asielwetgeving.
Hoezeer het CDA worstelt met de PVV, de eigen opvattingen en de belangen van Nederland, blijkt uit het interview met minister Leers en een bijdrage van CDA-Europarlementariër Wim van de Camp. Die laatste was jarenlang lid van de Tweede Kamer, op de rechtervleugel van de CDA-fractie.
Leers lijkt, met zijn aangekondigde aanscherpingen op het gebied van migratie en asiel, het symbool van een kabinet dat achter de dijken kruipt. Maar wat zegt hij in 'Verkenningen'? "Deze minister staat voor de open samenleving. Iedereen is wat mij betreft welkom, mits hij of zij een positieve bijdrage aan de samenleving levert en zich verbonden wil voelen met ons land."
Hij benadrukt dat Nederland de komende decennia migranten hard nodig heeft om de 'economie draaiende te houden'. "Er is een schreeuwende behoefte aan mensen in de zorg."
Dat zijn niet bepaald de hoogopgeleide kenniswerkers die wel naar binnen mogen. Leers heeft een samenleving voor ogen waar nieuwkomers 'met plezier in Nederland wonen'. Wie dat leest, vraagt zich toch af hoe dit zich verhoudt met het beleid van hemzelf en de samenwerking van deze CDA'er met de PVV. Dat wringt.
Leers is het met Van de Camp bovendien eens dat de komende tientallen jaren in Europa een gevecht zal ontstaan om arbeidskrachten, zowel hoog- als laagopgeleiden. De Oost-Europese landen vullen nu de tekorten op, maar de verwachting is op basis van de lage geboortecijfers dat die landen hun mensen zelf hard nodig zullen hebben. Van de Camp becijfert dat Europa rond 2050 56 miljoen migranten nodig heeft.
Nederland zal zijn tekorten niet kunnen aanzuiveren met een beroep op werklozen, zoals minister Kamp (sociale zaken) wil. Dat is een illusie, betoogt Godfried Engbersen, hoogleraar sociologie aan de Erasmus Universiteit. Als voorbeeld noemt hij een mislukt werkgelegenheidsproject eind vorige eeuw. Van de 15.000 aangeschreven en actief geworven werklozen waren er na een moeizaam begeleidingstraject maar 285 werkzaam in de bloembollensector.
Van de Camp meent dat, vanwege de groeiende behoefte aan mensen in Oost-Europa en Rusland, West-Europese landen een beroep moeten doen op migranten uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika, ook voor de laagwaardige banen in bijvoorbeeld de land- en tuinbouw. "In die landen is sprake van een overschot van jonge werkloze mannen", vindt hij.
Hij voert echter ook een ideologisch motief aan, en dat bewijst opnieuw de spagaat waarin het CDA zit. Hij verwijst in zijn artikel naar het boek 'Day of Empire', waarin schrijfster Amy Chua van de Amerikaanse Yale University betoogt dat wereldmachten hun macht, welvaart en rijkdom ontleenden aan een pluralistische en tolerante samenleving. "De ondergang van deze wereldmachten hield opvallend genoeg juist verband met toenemende intolerantie en vreemdelingenangst", zo citeert Van de Camp Amy Chua.
Een advocaat in de rechtszaal zou zeggen: "
No further questions, your honor".
Bookmarks